Sa tahimik na mga lansangan ng Cotabato City at kalapit na lugar sa Bangsamoro region, tila may bagong banta na bumabagabag sa kaisipan ng mga residente—ang misteryosong “puting van” na umano’y nangunguha ng tao. Ang usap-usapan ay kumalat nang parang apoy, mula sa social media hanggang sa mga umpukan sa kalsada. Ngunit totoo nga bang may nangyayaring ganito, o isa lamang itong panibagong urban legend na dulot ng takot at maling impormasyon?
Simula ng Kuwento
Ang mga ulat tungkol sa puting van ay unang lumutang sa social media. Sinasabing may mga taong sapilitang isinasakay sa puting sasakyan, kadalasan ay mga bata at kabataan. Ayon sa mga kwento, ang mga biktima ay ginagamit diumano para sa illegal na organ trafficking o kaya’y mga modus ng sindikato. Kahit walang opisyal na kumpirmasyon mula sa pulisya, ang ganitong mga balita ay sapat na upang magdulot ng matinding pangamba.
“Nakakatakot po kasi kahit papunta lang kami sa paaralan, baka bigla kaming dukutin,” ayon kay Asnaira, isang senior high school student sa lungsod. “Laging sinasabi ni Mama na huwag akong maglalakad mag-isa.”
Aksyon ng Mga Awtoridad
Hindi nagtagal, naging laman ng balita ang isyu. Pinawi ng mga pulisya ang takot ng publiko, sinasabing karamihan sa mga ulat ay hindi pa napatutunayan. Sa kabila nito, pinaigting ang police visibility at nagpatupad ng mahigpit na seguridad sa mga paaralan, palengke, at iba pang matataong lugar.
“Wala pa pong konkretong ebidensya na nagpapatunay na may ganitong insidente sa ating lugar,” paliwanag ni Police Colonel Ramon Lopez, hepe ng Cotabato City Police. “Ngunit patuloy naming iniimbestigahan ang mga ulat para tiyakin ang kaligtasan ng publiko.”
Epekto sa Komunidad
Dahil sa mga kwento tungkol sa puting van, naging mas maingat ang mga tao. Ang mga magulang ay mas mahigpit na ngayong binabantayan ang kanilang mga anak. Ang ilan naman ay nagdesisyon na ihatid at sunduin ang kanilang mga anak mula sa paaralan.
Bukod dito, nagdulot din ito ng takot sa mga tsuper ng puting van na ginagamit bilang pampasaherong sasakyan. “Lahat kami napagbibintangan,” ani Mang Ben, isang driver. “Masama ang loob namin kasi naapektuhan na pati hanapbuhay namin.”
Ang Katotohanan
Ayon sa mga eksperto, maaaring bunga lamang ng takot at maling impormasyon ang ganitong mga kwento. Karaniwan itong tinatawag na “moral panic,” kung saan ang mga tao ay nagiging labis na balisa dahil sa isang di-napatunayang banta. Sa kabila nito, mahalagang maging mapagmatyag at handa sa anumang sitwasyon.
Paalala sa Publiko
Sa gitna ng mga haka-haka at pangamba, pinaalalahanan ng mga awtoridad ang publiko na huwag agad maniniwala sa mga impormasyong kumakalat online. Ugaliing suriin ang mga balita at iulat ang anumang kahina-hinalang insidente sa mga kinauukulan.
Habang patuloy na inaalam ang katotohanan sa likod ng “puting van,” isang bagay ang malinaw: ang takot at tsismis ay mabilis kumalat, ngunit ang sama-samang aksyon at tamang impormasyon ang susi upang mapanatili ang kaligtasan at kapanatagan ng bawat isa.
